Ve sıra İran’ın en turistik, en meşhur şehri olan İsfahan’ı anlatmaya geldi. Şiraz’dan İsfahan’a geliyoruz. Bir gece yolculuğuyla varıyoruz İsfahan’a… Şiraz-İsfahan arası 400-450 km kadardır. Bir gece yolculuğuna uygundur. Şiraz- İsfahan arasında otobüs seferleri çok sık yapıldığından gece en geç vakitte Şiraz’dan çıkarsanız sabah İsfahan’a varmış olursunuz. Böylece ‘yeni gün, yeni şehir’ usulümüze uymuş olursunuz.  10- İsfahan Esfehan Nesf-e Jehan derler İranlılar.  Yani İsfahan Dünyanın Yarısıdır demek. Biraz bizim Gez Dünyayı Gör Konya’yı sözümüze benziyor. Bu sözü hak ediyor mu: Ben her ne kadar Şiraz’ı daha çok sevsem de İsfahan’ın kalitesini inkar edemem. Bir başkent ihtişamı var bu şehirde. Eğer yanılmıyorsam Safevilerin en uzun başkenti olarak kalan şehridir. Ve bu asil başkentlik havasını bugün de koruyor. Yani güzel sözleri hak edecek kalitede bir yerdir İsfahan. Çok seveni vardır dünyanın her tarafında. Geçmişte de çok hayranı olmuş…DSC_0091

Bence İsfahan’ı en önemli kılan şey ise çok güzel bir ‘İslam Şehri’ kimliği sunmasıdır. Şiraz’da İslam öncesi dönemlere götüren bir hava var. İsfahan’da ise özellikle İslam sonrası vurguludur. Meydanları, sarayları, köprüleri, camileri-kubbeleri ile bu tezimi kanıtlamaktadır.

Bu arada, ben Şiraz ile Konya’yı karşılaştırıken İsfahan ile de Kayseri’yi karşılaştırdım. Daha doğrusu benzerlikler kurdum. Tarihi dokusu ve bu tarihi dokunun modern çağa adaptasyonu yönünden Kayseri’ye benziyor. Her ikisinin de büyük geniş bulvarları var. Her ikisinin de çok zengin tarihi mirasları var. Her ikisi de bulundukları ülkelerin coğrafik olarak orta kısmında yer alıyorlar.  DSC_0200

Sabahın erken saatlerinde vardığımızda İsfahan’da bir kişi bizi bekliyordu. Yezd şehrini gezerken tanıştığımız bir İsfahan’lı mühendis vardı. O gün işleri olmasına rağmen bize yardımcı olabileceğini söyledi. Eksik olmasın bizi terminalden arabasıyla alıp kalacağımız otele kadar götürüp yerleştirdi. Gezeceğimiz yerleri de tarif ettikten sonra işinin başına döndü.

Otel olarak en memnun kaldığım yer galiba İsfahan’da kaldığımız oteldi. İmam Meydanına yakın olup gayet nezih olmakla beraber ücretindeki mütevaziliğiyle tam puan verdim…

İsfahan’ı üç döneme ayırıp, ve gezilecek yerleri de bu üç dönem yapıları üzerinden anlatmaya çalışacağım. Bu üç dönemin her birerini simgeleyen İsfahan’ın bölgeleri mevcut: Eski İsfahan, Orta İsfahan ve Yeni İsfahan diye.

Eski İsfahan: Eski İsfahan, İslam öncesinden kalma İsfahan’dır ve en önemli kalıntıları Zerdüştilere ait tapınaklar ve İsfahan’ın meşhur köprülerinden olan Pol-e Shehrestan (Şehristan Köprüsü)’dir. Bunlar İsfahan’ın özellikle sasani dönemine ışık tutarlar…

Orta İsfahan: Orta İsfahan ise, Selçuklu döneminden kalma yapılar ve mekanların olduğu kısımdır. Bilindiği gibi Selçuklu padişahı Tuğrul Bey ülkenin başkentini İsfahan’a taşır. Ve bu durum, İsfahan’ın ününe ün katar, önemini ziyadeleştirir. Orta İsfahan esas olara Mescidi Cami çevresinde yerlerdir. Bu cami İslam mimarisi açısından çok önemli olmakla beraber caminin etrafındaki çarşılar da pek önemlidir.

Ben şunu gözlemledim bu döneme ait eserler ve şehrin bu dönemi gizleniyor gibi daha çok Safevi dönemine yönelik yerler tanıtılıyor. Aynı durum İran’ın tamamı için geçerli; Selçuklu mirasını sahiplenmeme söz konusu. Bunu Nişabur’da da gördüm, Rey şehrinde de gördüm. Ama bunu derken Türk milliyetçileri buradan hemen yem kapmasınlar. Selçuklu mirasını, Selçuklu Türk olduğu için değil, Selçuklu Sünni olduğu için sahiplenmiyorlar.

Yeni İsfahan : Ve İsfahan’ın en popüler kısmı; Yeni İsfahan. En çok turisti bu kısım çeker. İsfahan Selçuklulardan sonra Safevilere de başkentlik yapmış. Ve Safevilerin en güzel eserleri bu şehirdedir. Genel olarak İsfahan’ın bu kısmı Meydan-e Emam (İmam Meydanı) ve çevresindedir…

Şehirdeki diğer önemli köprüleri ve Ermenilere ait eserleri de bu döneme ait olduklarından bu sınıfa katabiliriz.

Şimdi bol fotoğraflı olarak anlatmaya başlayayım.:

İsfahan’da Gezilecek Yerler:

Zerdüşt Tapınağı; Burası Zerdüştilerin ölülerini terk ettikleri bir tepedir. Hakkında biraz araştırma yaptığım bu yere maalesef gidemedim. Ama İsfahan’a gitmek isteyenler; ‘Fire Temple of Esfehan’ diye bakabilirler. Eski İsfahan kültürünü temsil eden çok önemli bir yerdir. Zerdüştiler ölülerini kuşların götürmesi için buraya bırakırlarmış. Ancak günümüzde Zerdüştiler bu geleneklerini terk edip ölülerini gömmeye başlamışlar.

Yüksek bir yer olduğu için çevreyi gözlemlemek için de güzel olabilir. Kesinlikle görülmesi gerektiği söylenir. Biz yanlış bir planlama sonucu gidemedik…

Pol-e Shehrestan (Şehristan Köprüsü); Eski İsfahan’a dair görülmesi gereken diğer bir yer ve belki de en önemlisi Şehristan Köprüsüdür. İsfahan’ın ortasında bir nehir-dere geçmektedir. Ve bu derenin üzerine bir çok küprü kurulmuş. Bunlardan en eskisidir Şehristan Köprüsü. Farsça Pol-e Şehrestan (پل شهرستان) derler. Dünyanın en eski köprülerinden olmasından dolayı özellikle önemlidir. Sasani döneminden kalma bir eserdir.

Biz bu köprüyü karşıdan kördük. Güzel bir fotoğraf çekme imkanım olmadı. Onun için Google’dan bir görsel ile iktifa edeceğim.; shahrestan_bridge1

Cuma Camii (Veya Mescid-i Cami): İslam Mimarisinin en önemli basamaklarından birisidir. Ve özellikle İran ve çevresinin vazgeçilmez plan tipi ve örneğinin temel çıkış noktasıdır. Benim görüşüm Osmanlı’da Mimar Sinan’ın Selimiye’si nasıl tüm Anadolu’ya cami modeli olmuşsa aynı etkiyi İran’da Mescid-i Cami görmüştür.

Mihrap önü kubbeli, dört eyvanlı avlulu cami tipi olup, bir kubbeli bölüm ve arkasında bir eyvanın yer aldığı (köşk tipi) çekirdek şemadan yola çıkılarak meydana getirilmiştir. Bu plan tipinin en önemli örneklerinden biridir İsfahan Cuma Camii.

Buyrun Fotoğraflarımız üzerinden anlamaya çalışalım.:  DSC_0271 DSC_0281 DSC_0305 DSC_0148 Cuma Mescidi Çevresi: Pek turistik yerler olmasa da benim en sevdiğim yerlerden birisi de Cuma Mescidinin etrafındaki eski çarşılardı. Her türlü çarşının olduğu buralar tamamen doğal bir durumdadır.  Galiba en iyisi fotoğraflar üzerinden görelim: DSC_0263DSC_0264DSC_0152DSC_0312DSC_0258DSC_0262 DSC_0318 İran’da namaz taşları…  DSC_0446 İsfahan gezi notları devam edecek…

Not: Bundan sonraki yazılarımın mail olarak gelmesi için sitenin sağ üst köşesindeki kutucuğa mailinizi yazıp gelen maili onaylamanız gerekmektedir. Diğer İran notlarım içinse:

Seyahatya: İran Gezi Günlüğü

İsfahan’da uygun otel fiyatlarını buradan karşılaştırabilirsiniz.


Omer Dogan

Seyahatya.com sitesi yazarı. Şu an Güney Kore'de yaşıyor.

0 yorum

Cevapla